Letsels door transfers van zorgvragers kunnen niet alleen kostbaar zijn voor de zorgverlener, maar ook voor de organisatie. De financiële gevolgen zijn gerelateerd aan onderzoek naar letsels en mogelijk schadebeheer, tijdelijke vervanging van een geblesseerde zorgverlener en proces- en/of afwikkelingskosten. Dit artikel is bedoeld om de kosten van letsel bij zorgverleners en immobiliteit van zorgvragers in zorginstellingen te beoordelen en mogelijke oplossingen te vinden om deze kosten te beperken. De immobiliteit van zorgvragers kan ernstige financiële gevolgen hebben voor de organisatie en letsel bij zorgverleners kan leiden tot personeelstekort en een verminderde werkefficiëntie. “Het gebruik van de juiste mechanische hulpmiddelen verbetert de veiligheid van de zorgverlener en beperkt de (financiële) schade als gevolg van letsel voor de organisatie”¹

Hoeveel ruimte is er rond het bed nodig om het in- en uitstappen en het manoeuvreren met apparatuur te vergemakkelijken en om de zorgverlener in staat te stellen de zorgvragers te ondersteunen wanneer dat nodig is, met minder risico op letsel? Wij begrijpen dat het noodzakelijk is om een zorginstelling in te richten rond de behoeften van zorgvragers en ervoor te zorgen dat het personeel in staat is om hen op een veilige en effectieve manier te verzorgen. En hoe eerder dat gebeurt, hoe meer en betere opties u hebt en hoe lager de totale kosten.

In de internationale normen voor de handmatige transfers van zorgvragers worden diverse beoordelingsmethoden besproken1. De meest essentiële transfers vinden meerdere keren plaats gedurende de dag. De risicobeoordeling helpt bij het identificeren van de meest geschikte transfer en hulpmiddelen voor de betreffende situatie en de uit te voeren taak. Dit bevordert de functionele mobiliteit en vermindert het risico op letsel bij zorgverleners.

De term 'zorg door één zorgverlener' verwijst simpelweg naar een manier om iemand veilig te verplaatsen met behulp van de juiste hulpmiddelen en het juiste aantal zorgverleners. In sommige zorgomgevingen werden lange tijd 'informele werkmethoden' toegepast waarbij er standaard twee zorgverleners nodig zijn om te helpen bij de transfers van zorgvragers. De afgelopen jaren heeft er echter een duidelijke verschuiving plaatsgevonden naar 'zorg door één zorgverlener', met name in instellingen voor langdurige zorg.¹

Het gebruik van glijhulpmiddelen voor verplaatsingen in bed biedt niet alleen voordelen voor de veiligheid maar ook voor comfort, vertrouwen en waardigheid van de zorgvragers¹. De risico's van het verplaatsen van het volledige lichaamsgewicht van een afhankelijke zorgvrager worden algemeen onderkend. Bij horizontale transfers en de meeste verplaatsingen in bed kan het gebruik van een wrijvingverlagend glijhulpmiddel een goede oplossing zijn om fysieke inspanning te beperken en het comfort van de zorgvrager te verbeteren.¹,²

Routinematige zorgtaken zouden zorgverleners niet in gevaar mogen brengen. Zorgverleners voeren de hele dag door transfer-, verplaatsings- en hygiënetaken uit. Als deze essentiële zorgtaken niet met de juiste hulpmiddelen, zorgprocessen en vaardigheden worden uitgevoerd, kunnen zorgverleners risico lopen op musculoskeletale aandoeningen en letsel. Het wordt aanbevolen om de juiste mechanische hulpmiddelen te gebruiken die de veiligheid van de zorgverlener kunnen verbeteren en de hoge kosten gerelateerd aan letsel bij de zorgverlener kunnen beperken.¹ “Mechanische liften verminderen de drukkrachten op de rug van verplegend personeel gemiddeld met 60%"²

Verminderde mobiliteit is een belangrijke risicofactor voor de ontwikkeling van decubitus en internationale richtlijnen onderstrepen de noodzaak om zorgvragers regelmatig te draaien en te verplaatsen om weefselschade te voorkomen¹. Alhoewel drukverdelende matrassen een bijdrage kunnen leveren aan de preventie van decubitus, blijft een regelmatige verandering van houding belangrijk, maar niet zonder risico voor de zorgvrager of de zorgverlener.